1. Xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật quốc gia  

Công tác xây dựng văn bản pháp luật về sở hữu trí tuệ  

Trong năm 2024, Cục Sở hữu trí tuệ đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 23/2023/TT-BKHCN ngày 30/11/2023 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) quy định chi tiết một số điều của Luật SHTT và biện pháp thi hành Nghị định số 65/2023/NĐ-CP ngày 23/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật SHTT về sở hữu công nghiệp (SHCN), bảo vệ quyền SHCN, quyền đối với giống cây trồng và quản lý nhà nước về SHTT liên quan đến thủ tục xác lập quyền SHCN và bảo đảm thông tin SHCN (sau đây gọi tắt là Thông tư 23/2023/TT-BKHCN). Việc sửa đổi Thông tư 23/2023/TT-BKHCN nhằm bổ sung vai trò của các đơn vị sự nghiệp thuộc Cục SHTT trong việc tiếp nhận, xử lý đơn đăng ký SHCN và thu phí; sửa đổi, bổ sung một số quy định để đáp ứng nhu cầu thực tiễn và đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong quy định về phản đối đơn, thẩm định lại, công bố, bảo đảm thông tin SHCN…. Hiện dự thảo Thông tư đang tiếp tục được chỉnh lý, hoàn thiện để trình Lãnh đạo Bộ KH&CN xem xét, phê duyệt ban hành. Bên cạnh đó, Cục đã tiến hành rà soát và sửa đổi các mẫu văn bản xử lý đơn SHCN, nhằm đảm bảo tính phù hợp với các quy định mới của Nghị định số 65/2023/NĐ-CP và Thông tư số 23/2023/TT-BKHCN. 

Một nhiệm vụ quan trọng khác mà Cục SHTT đã triển khai trong năm 2024 là phối hợp với Vụ Pháp chế (Bộ KH&CN) xây dựng Kế hoạch pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật đối với đề mục SHTT (thuộc Chủ đề Khoa học, công nghệ) và tổ chức thực hiện pháp điển theo Kế hoạch. Đề mục SHTT trong Bộ Pháp điển sẽ cho phép người sử dụng có cái nhìn tổng thể về hệ thống quy phạm pháp luật về SHTT đã được ban hành và áp dụng. Người sử dụng có thể nhanh chóng tìm thấy quy định trong các văn bản luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật liên quan đến từng vấn đề trong từng lĩnh vực cụ thể được áp dụng. Mặt khác, dựa vào đây, các cơ quan xây dựng văn bản pháp luật có thể nhận biết tình trạng pháp lý toàn bộ quy định pháp luật về SHTT và kịp thời có đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp. Dự thảo Kết quả pháp điển đã được gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông  thôn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký xác nhận và gửi xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp. 

Để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động của Cục, năm 2024 Cục SHTT đã triển khai xây dựng và ban hành các quy chế quan trọng, bao gồm Quy chế Thẩm định hồ sơ đăng ký hợp đồng chuyển giao quyền SHCN và Quy chế Thẩm định yêu cầu cấp lại, sửa đổi, gia hạn, duy trì hiệu lực văn bằng bảo hộ. Bên cạnh đó, Cục đã và đang triển khai rà soát để sửa đổi, bổ sung Quy chế thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu. 

Ngoài các nhiệm vụ xây dựng văn bản pháp luật, trong năm qua Cục đã triển khai các hoạt động liên quan đến xây dựng phương án tổ chức, hoạt động và cơ chế tài chính cho Cục, các đơn vị thuộc Cục, trong đó bao gồm cả việc xây dựng Hồ sơ dự thảo Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 06/2017/QĐ-TTg ngày 20/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng cơ chế tài chính đối với Cục SHTT, lấy ý kiến rộng rãi từ các tổ chức và cá nhân, hoàn thiện Hồ sơ để triển khai các bước tiếp theo theo quy định. 

Công tác hướng dẫn thi hành pháp luật về SHTT  

Là cơ quan đầu mối quản lý nhà nước về SHTT, Cục SHTT thường xuyên hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về SHTT cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trong năm 2024, Cục đã giải đáp, hướng dẫn nhiều nội dung như việc cấp phép sử dụng tên quốc gia “Việt Nam” trong đăng ký nhãn hiệu; về đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Gỗ Việt Nam”, bảo hộ nhãn hiệu “Yến sào Khánh Hòa”; về thư đồng ý trong đăng ký nhãn hiệu; về ghi nhãn hàng hóa gắn với địa danh; hướng dẫn, góp ý một số quy chế quản lý chỉ dẫn địa lý để phù hợp với quy định của Nghị định số 65/2023/NĐ-CP; về việc ghi nhận thay đổi người nộp đơn khi chủ đơn từ bỏ quyền đăng ký; về thủ tục sửa đổi, đính chính văn bằng bảo hộ… 

Xây dựng, góp ý dự thảo, rà soát các văn bản pháp luật liên quan 

Song song với việc xây dựng các văn bản pháp luật, Cục SHTT thường xuyên đóng góp ý kiến xây dựng dự thảo các văn bản pháp luật có nội dung liên quan đến SHTT do các cơ quan khác chủ trì soạn thảo. Năm 2024, Cục đã góp ý kiến (bằng văn bản và/hoặc tham gia các cuộc họp) cho dự thảo của 38 văn bản pháp luật và văn bản chỉ đạo, điều hành, bao gồm: 04 đạo luật, 15 Nghị định, 10 Thông tư, 09 Chương trình, Quyết định trong đó nhiều văn bản có nội dung về SHTT hoặc trực tiếp áp dụng trong lĩnh vực SHTT. 

Ngoài ra, trong năm 2024, Cục SHTT cũng tham gia rà soát các văn bản quy phạm pháp luật về/liên quan đến lĩnh vực SHTT như rà soát, cập nhật ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh; rà soát, cập nhật các điều kiện tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài; rà soát văn bản quy phạm pháp luật theo Nghị quyết số 93/NQ-CP ngày 18/6/2024 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy; rà soát, xử lý hiệu lực văn bản quy phạm pháp luật do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành…. 

Công tác kiểm soát thủ tục hành chính  

Trong năm 2024, Cục SHTT đã triển khai/tích cực tham gia phối hợp triển khai có hiệu quả nhiều nhiệm vụ, cụ thể là: báo cáo công tác kiểm soát thủ tục hành chính và triển khai cơ chế một cửa cũng như cập nhật dữ liệu trên Cổng dịch vụ công quốc gia định kỳ theo quý, năm; rà soát danh mục thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý có đủ điều kiện là dịch vụ công trực tuyến toàn trình; rà soát thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Cục; xây dựng 52 quy trình nội bộ giải quyết các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết của Cục SHTT; cử cán bộ tham dự các buổi tập huấn, phối hợp thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 về việc Ban hành Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020 - 2025. 

2. Xây dựng chính sách, pháp luật quốc tế  

Năm 2024, công tác pháp chế và chính sách quốc tế của Cục SHTT được triển khai đa dạng ở nhiều nhóm nội dung và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, bao gồm: 

Đàm phán, ký kết, phê chuẩn các điều ước quốc tế về/liên quan đến SHTT  

Cục SHTT tiếp tục tham gia đàm phán nội dung SHTT trong Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Canada;  góp ý kiến đối với dự thảo Tờ trình Chính phủ về việc phê chuẩn văn kiện gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh; phối hợp thực hiện các công việc để trình phê duyệt Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (CEPA) (góp ý dự thảo Tờ trình Chính phủ, rà soát nội dung,  dịch nội dung lời văn Hiệp định sang tiếng Việt); chuẩn bị nội dung và tham dự Hội nghị ngoại giao của Tổ chức SHTT thế giới (WIPO) về đàm phán, ký kết Hiệp ước WIPO về SHTT, Nguồn gen và Tri thức truyền thống liên quan đến nguồn gen và các Cuộc họp liên quan đến xây dựng các văn bản pháp lý của Ủy ban liên chính phủ về Nguồn gen, Tri thức truyền thống và Biểu đạt văn hóa dân gian của WIPO (IGC). 

Bảo đảm thi hành các điều ước quốc tế về SHTT  

Trong năm 2024, Cục SHTT đã tham gia tích cực vào việc triển khai các nội dung về SHTT theo các Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP; cung cấp, cập nhật thông tin cho các đối tác về những thay đổi mới trong chính sách, pháp luật về SHTT của Việt Nam, trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan đến thực thi cam kết theo Hiệp định… Cục đã hoàn tất các thủ tục cần thiết để Chính phủ ban hành Nghị quyết số 08/NQ-CP ngày 10/01/2025 thay đổi một số Tuyên bố của Việt Nam liên quan đến tiếp nhận và xử lý đơn đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp có chỉ định Việt Nam theo Thỏa ước La Hay về Đăng ký quốc tế Kiểu dáng công nghiệp. 

Ngoài ra, Cục SHTT đã cung cấp thông tin với Ban Thư ký Tổ chức thương mại thế giới (WTO) phục vụ cho việc xây dựng báo cáo định kỳ về rà soát thương mại của Việt Nam; và tham gia góp ý, xây dựng các văn kiện hợp tác giữa Cục với một số đối tác quốc tế,... 

Phòng Pháp chế và chính sách