Với chủ đề “Đoàn kết - Kỷ cương - Đột phá - Sáng tạo - Phát triển” , Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã tổng kết, đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025, thống nhất phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2025 - 2030 để góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đại hội cũng đã nghe các tham luận và đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện của Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN, dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. 

 

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tặng hoa chúc mừng Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ KH&CN nhiệm kỳ 2025 - 2030. 

Đoàn đại biểu Đảng bộ Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) do đồng chí Lưu Hoàng Long - Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục SHTT dẫn đầu đã tham dự Đại hội và có báo cáo tham luận quan trọng với chủ đề “Sở hữu trí tuệ - Công cụ cạnh tranh quốc gia” . 

Dẫn lời Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng tại buổi làm việc với Cục SHTT, “SHTT phải biến kết quả nghiên cứu thành tài sản để có thể giao dịch, khi đó mới có thị trường công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chuyển dịch quan trọng nhất của SHTT là chuyển dịch từ bảo vệ quyền sang tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa các kết quả nghiên cứu”, báo cáo nhấn mạnh vai trò đặc biệt của SHTT trong phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, khi tri thức, công nghệ và tài sản vô hình trở thành động lực chủ yếu quyết định sức mạnh và vị thế quốc gia. 

 

Đại hội Đảng bộ Bộ KKH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 

Báo cáo cho biết, tài sản trí tuệ và tài sản vô hình ngày càng quyết định sức mạnh cạnh tranh. Đầu tư vào phần mềm, dữ liệu, R&D và quyền SHTT tăng bình quân 4,1%/năm, cao gấp 3,7 lần so với tài sản hữu hình. Từ năm 2008, giá trị đầu tư vào tài sản vô hình đã vượt hữu hình và hiện chiếm 90% vốn hóa thị trường S&P 500, tương đương gần 80 nghìn tỷ USD. Xu hướng chủ đạo là tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa kết quả nghiên cứu, gắn với công cụ tài chính và phương thức khai thác mới như AI, cấp phép mở hay quỹ bằng sáng chế. Do đó, Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên đổi mới sáng tạo và tài sản trí tuệ, muốn vậy, cần coi việc tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa tài sản trí tuệ là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới. 

 

Đ/c Lưu Hoàng Long - Ủy viên BCH Đảng bộ Bộ KH&CN, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục SHTT báo cáo tham luận tại Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 

Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, hệ thống pháp luật về SHTT tiếp tục được hoàn thiện với Luật SHTT (sửa đổi) năm 2022 và các văn bản hướng dẫn. Cũng trong nhiệm kỳ này, Cục SHTT tiếp nhận hơn 741.000 đơn, xử lý 928.100 đơn và cấp trên 239.000 văn bằng bảo hộ, tăng 31,5% - 43,1% so với nhiệm kỳ trước; đồng thời xử lý dứt điểm tồn đọng đơn kéo dài hơn 20 năm, về đích sớm 2 năm so với mục tiêu Nghị quyết số 100/QH15. Việt Nam cũng gia nhập Hiệp ước Budapest, ký 22 thỏa thuận song phương, 05 thỏa thuận đa phương và góp phần quan trọng vào đàm phán, ký kết các FTA thế hệ mới. Trong nước, SHTT thúc đẩy phát triển tài sản đặc thù qua bảo hộ chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, song hoạt động thương mại hóa còn hạn chế, sáng chế của người Việt ít, hạ tầng CNTT, dữ liệu và nguồn nhân lực còn chưa đáp ứng yêu cầu. 

Đảng bộ Cục SHTT bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030 với nhiều thuận lợi quan trọng, đặc biệt là sự chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 57 - NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chính phủ và Bộ KH&CN đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển SHTT và tài sản trí tuệ. Hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam hội nhập sâu rộng. Tuy vậy, khó khăn vẫn còn nhiều: nhu cầu đăng ký và khai thác quyền SHTT gia tăng nhanh nhưng nguồn lực nhân sự còn hạn chế; cơ chế tài chính và cơ sở vật chất chưa đáp ứng; tiến trình chuyển đổi số chưa toàn diện; hỗ trợ bảo hộ và khai thác quyền ở nước ngoài chưa đáp ứng kỳ vọng của doanh nghiệp và người dân. 

 

Đoàn đại biểu Đảng bộ Cục SHTT tham dự Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 

Nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ Cục SHTT xác định mục tiêu trọng tâm là xây dựng hệ sinh thái thị trường tài sản trí tuệ gắn với chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, coi đây là nhiệm vụ chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đến năm 2030, phấn đấu số lượng đơn sáng chế, bằng độc quyền sáng chế tăng trưởng 16 - 18%/năm, trong đó 8 - 10% sáng chế được khai thác thương mại; số đơn đăng ký/số bằng giải pháp hữu ích của người Việt Nam đến năm 2030 đạt 6.500/3.035; số đơn đăng ký/số bằng kiểu dáng công nghiệp của người Việt Nam đến năm 2030 đạt 14.420/8.376. Để đạt được mục tiêu này, cần đồng bộ nhiều giải pháp gồm: tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về SHTT phù hợp với thông lệ quốc tế; phát triển hạ tầng dữ liệu và hệ thống CNTT hiện đại, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn; đẩy mạnh thương mại hóa, khuyến khích sự tham gia sâu của doanh nghiệp, viện, trường trong chuỗi giá trị toàn cầu; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về quản trị và khai thác tài sản trí tuệ; hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp khoa học công nghệ và doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Đảng bộ Cục SHTT cũng đã đề xuất, kiến nghị kiến nghị Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết hoặc Chỉ thị riêng về phát triển SHTT nhằm khẳng định tầm quan trọng của lĩnh vực này đối với chiến lược phát triển đất nước. Chính phủ cần có cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý và thực thi quyền SHTT, đồng thời ưu tiên đầu tư hạ tầng, công nghệ và nguồn lực cho Cục SHTT. Cần có cơ chế phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, giải quyết căn cơ vấn đề biên chế, đồng thời ban hành chính sách khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ và các chủ thể sáng tạo tích cực tham gia thương mại hóa và thị trường hóa tài sản trí tuệ. 

Cho ý kiến về tham luận của Đảng bộ Cục SHTT, đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Ủy viên Đảng ủy Chính phủ, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ KH&CN đánh giá cao vai trò của SHTT trong phát triển kinh tế - xã hội, đồng tình với đề xuất của Đảng bộ Cục SHTT để biến SHTT thành tài sản, thành tiền thì cần đề xuất Bộ Chính trị có một Nghị quyết về sở hữu trí tuệ; cho rằng hệ thống bảo vệ quyền SHTT còn phân tán, nên tập trung và cần có cơ quan đầu mối, ủng hộ việc xây dựng Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ để tổ chức thống nhất các lực lượng thực thi để nâng cao hiệu quả thực thi quyền SHTT, nhất là trên môi trường số; nhấn mạnh đến hạ tầng SHTT làm nền tảng phát triển hệ thống, hoạt động của lĩnh vực, đề nghị làm rõ nội hàm khái niệm này để đầu tư xây dựng vì hiện nay Nhà nước có chủ trương dành ít nhất 20% ngân sách của lĩnh vực để đầu tư cho hạ tầng. Bộ KH&CN sẽ đầu tư nhiều hơn cho lĩnh vực SHTT và yêu cầu Cục SHTT lập dự toán nhiều hơn cho hoạt động SHTT, trong đó có ngân sách đầu tư cho hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng CNTT. Bộ trưởng nhấn mạnh, các Đảng bộ khác có thể tham khảo cách thức tiếp cận của Đảng bộ Cục SHTT về phát triển lĩnh vực, cụ thể là có được chủ trương, đường hướng, quan điểm của cấp Bộ Chính trị, sau đó Chính phủ thống nhất chỉ đạo tổ chức thực hiện và cần phải đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng cho phát triển. 

Đại hội đã biểu quyết thông qua các văn kiện của Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, trong đó có các chỉ tiêu về SHTT bao gồm: số đơn đăng ký và bằng độc quyền sáng chế, nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp của chủ thể Việt Nam đến năm 2030. 

Theo Quyết định của Đảng ủy Chính phủ, đồng chí Lưu Hoàng Long - Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục SHTT được chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ KH&CN nhiệm kỳ 2025 - 2030, tham gia Đoàn đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030./. 

  

Cục Sở hữu trí tuệ