Dự án do Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ và được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt tại Quyết định số 182/QĐ-BKHCN ngày 21/02/2024 với thời gian triển khai trong 04 năm, chia làm hai giai đoạn. Trong hai năm đầu, Dự án tập trung vào lĩnh vực sáng chế, hai năm tiếp theo tập trung vào lĩnh vực nhãn hiệu. Mục tiêu của Dự án là hỗ trợ Cục SHTT đẩy nhanh thời gian thẩm định và nâng cao chất lượng thẩm định các đơn đăng ký sáng chế và nhãn hiệu. Đây là Dự án ODA thứ năm mà JICA hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ kể từ năm 2000.
Nhằm hỗ trợ Cục SHTT triển khai hợp phần về sáng chế, JICA đã cử ông Ogawa Akira sang làm việc tại Cục SHTT trong hai năm, bắt đầu từ tháng 4/2024 . Để quản lý và triển khai Dự án, Cục SHTT đã thành lập Ban Quản lý dự án trong đó một Phó Cục trưởng làm Giám đốc dự án và một Nhóm công tác về sáng chế gồm 10 thành viên do Giám đốc Trung tâm thẩm định sáng chế làm Trưởng nhóm. 

Hội nghị tổng kết Dự án JICA năm 2024 (ảnh HTQT) 

Mở đầu Hội nghị, ông Ogawa Akira đã báo cáo sơ bộ tình hình triển khai Dự án trong 8 tháng qua với một số kết quả ban đầu đáng ghi nhận và dự kiến kế hoạch năm 2025, cụ thể là:
Đầu ra 1: Với mục tiêu cải tiến phương pháp quản trị hoạt động thẩm định đơn đăng ký sáng chế, Chuyên gia JICA đã phối hợp với Nhóm công tác về sáng chế thực hiện ba mẫu khảo sát. Trên cơ sở kết quả khảo sát, Chuyên gia sẽ phân tích những điểm chưa hợp lý trong quy trình xử lý đơn sáng chế của Cục SHTT và đề xuất phương án cải tiến quy trình. Chuyên gia sẽ tiến hành phỏng vấn sâu trong trường hợp cần làm rõ vấn đề khảo sát và đưa ra bản đề xuất phương án cải thiện quy trình xử lý đơn sáng chế trong quý I năm 2025.
Đầu ra 2: Với mục tiêu xây dựng quy chế thẩm định đơn đăng ký sáng chế liên quan đến công nghệ mới trong lĩnh vực sinh học và y học, Nhóm công tác về sáng chế đã bước đầu nghiên cứu quy chế thẩm định sáng chế của các cơ quan sở hữu trí tuệ nước ngoài như: Nhật Bản, Hoa Kỳ, Châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc... Trên cơ sở đó, trong năm 2025, Nhóm công tác sẽ phối hợp với Chuyên gia JICA đề xuất nội dung và cách thức viết tài liệu hướng dẫn thẩm định đơn sáng chế trong lĩnh vực công nghệ sinh học và y học phù hợp với quy định pháp luật của Việt Nam.
Đầu ra 3: Với mục tiêu nâng cao kỹ năng thẩm định đơn đăng ký sáng chế trong lĩnh vực công nghệ sinh học và y học, Dự án đã tổ chức các hoạt động thiết thực như Buổi làm việc giới thiệu công nghệ của Công ty Honda Motor, chuyến khảo sát thực tế tại Nhà máy Honda Việt Nam vào ngày 01-02/10/2024 và khóa đào tạo về thẩm định sáng chế trong lĩnh vực công nghệ sinh học với sự hướng dẫn của chuyên gia đến từ Cơ quan Sáng chế Nhật Bản đã được tổ chức từ ngày 28/10 đến 01/11/2024. Dự án sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động này trong năm 2025.  

Một số hình ảnh các hoạt động trong năm 2024: 

Chuyến khảo sát thực tế tại Nhà máy Honda Việt Nam (ảnh HTQT) 

Khóa đào tạo về thẩm định sáng chế trong lĩnh vực công nghệ sinh học (ảnh HTQT) 

Trong quý I năm 2025, Dự án sẽ tổ chức một khóa đào tạo cho thẩm định viên sáng chế và đặc biệt là Hội thảo về "Xây dựng và Khai thác bản đồ sáng chế" dự kiến tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Tại Hội nghị, Nhóm công tác về sáng chế cũng báo cáo những hoạt động cụ thể của Nhóm trong việc trả lời khảo sát và phối hợp với Chuyên gia nghiên cứu quy chế thẩm định sáng chế của các cơ quan sở hữu trí tuệ nước ngoài. Trong năm 2025, Nhóm sẽ bắt tay vào viết, xin ý kiến chuyên gia và đơn vị có liên quan, và trình phê duyệt tài liệu hướng dẫn thẩm định sáng chế công nghệ sinh học và y học.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Cục trưởng, Giám đốc dự án Trần Lê Hồng ghi nhận những kết quả tích cực ban đầu của Dự án và đánh giá cao nỗ lực của Chuyên gia JICA trong việc phối hợp triển khai các hoạt động trong hợp phần về sáng chế. Phó Cục trưởng đề nghị Dự án cần xây dựng kế hoạch cho cả giai đoạn và từng năm, tăng cường cơ chế báo cáo và chia sẻ thông tin giữa Ban Quản lý dự án, Nhóm công tác và Chuyên gia, xem xét sự tham gia của các chủ thể liên quan vào các hoạt động của Dự án, nếu cần, trên cơ sở cân đối nguồn lực của Dự án.
Hội nghị tổng kết Dự án năm 2024 đã khép lại với những kết quả tích cực. Đây sẽ là cơ sở để Ban Quản lý dự án, Nhóm công tác và Chuyên gia JICA phát huy, tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai thành công các hoạt động Dự án trong năm 2025.  

Phòng Hợp tác quốc tế